Co, jeśli Twój umysł to system operacyjny, a Ty właśnie dostałeś do niego dostęp na poziomie roota? Prelekcja „Biohack the mind!„, którą poprowadzę na HackYeah! w Krakowie 4 października o 12:00 – pokaże, jak zastosować hakerski sposób myślenia do przeprogramowania własnego mózgu. Zanim jednak zaczniemy pisać nowe skrypty i optymalizować wewnętrzne oprogramowanie, potrzebujemy odpowiednich narzędzi i dokumentacji i przeczytania opracowań mądrzejszych od siebie. Wypróbowanie teorii na sobie, zanim pokażę co się sprawdziło a co nie, oczywiście na sobie, bo każdy z nas jest inny i co innego na niego działa.
Poniższa lista 11 książek to fundament, na którym zbudowany jest ten wykład. To swoisty „stack technologiczny” dla każdego, kto chce zhakować własną wydajność od środka. Znajdziesz narzędzia do systemowej diagnozy i dekonstrukcji społecznych mitów, przez frameworki do budowania motywacji i skupienia, aż po zaawansowane techniki radzenia sobie z mentalnymi pułapkami i wypaleniem. Traktuj te książki jak podręczniki, które pozwolą Ci przejąć pełną kontrolę nad swoim mentalnym systemem operacyjnym – albo spróbuj przedstawione metody wypróbować na sobie monitorując postępy i skuteczność danej
11 książek, które pomogą Ci zrozumieć siebie i swoją pracę
Część I: Dlaczego w ogóle pracujemy?
Dekonstrukcja fundamentów
1. „Mit pracy. Dlaczego wierzymy w etos pracy” James Suzman. Antropologiczna podróż, która wywraca do góry nogami nasze myślenie o pracy. Suzman pokazuje, że nasza obecna obsesja na punkcie bycia zajętym jest historyczną anomalią, a nie naturalnym stanem ludzkości. Sięgając do przykładu społeczeństw zbieracko-łowieckich, udowadnia, że praca nie musi definiować naszego istnienia. To lektura otwierająca oczy, która pozwala zdystansować się od kultu produktywności i zapytać: „dlaczego właściwie tak harujemy?”.
2. „Praca bez sensu. Teoria” David Graeber Jeśli kiedykolwiek miałeś wrażenie, że Twoja praca jest bezcelowa, Graeber da Ci poczucie ulgi, pokazując, że nie jesteś sam. Ten błyskotliwy antropolog wprowadza pojęcie „bullshit jobs” prac tak niepotrzebnych, że nawet wykonujące je osoby nie potrafią uzasadnić ich istnienia. Książka jest miażdżącą krytyką współczesnego kapitalizmu i wyjaśnia, jak stworzyliśmy system, który płaci ludziom za udawanie, że pracują.
Część II: Jak odzyskać kontrolę?
Budowanie własnych zasad
3. „Esencjalista. Mniej, ale lepiej” Greg McKeown. Antidotum na kulturę „więcej, szybciej, teraz”. McKeown przekonuje, że kluczem do sukcesu i spokoju nie jest robienie wszystkiego, ale świadome wybieranie tego, co naprawdę istotne. To praktyczny przewodnik po sztuce odmawiania, eliminowania rozpraszaczy i koncentrowania całej swojej energii na kilku kluczowych priorytetach. Idealna książka dla każdego, kto czuje się przytłoczony i chce odzyskać kontrolę nad własnym kalendarzem i życiem.
4. „Drive. Kompletnie nowe spojrzenie na motywację” Daniel H. Pink. Pink w fascynujący sposób obala mit „kija i marchewki”. Opierając się na dekadach badań psychologicznych, pokazuje, że to, co naprawdę napędza nas do działania w XXI wieku, to nie pieniądze czy strach, ale trzy wewnętrzne filary: autonomia, dążenie do mistrzostwa i poczucie celu. To książka, która zmienia sposób myślenia o motywowaniu siebie i innych, dając praktyczne narzędzia do budowania prawdziwego zaangażowania.
5. „Rób to, do czego jesteś stworzony” Paul D. Tieger, Barbara Barron. Klasyczny, ale wciąż niezwykle aktualny przewodnik po odkrywaniu swoich naturalnych talentów. Opierając się na typologii osobowości Myers-Briggs (MBTI), autorzy pomagają zrozumieć, w jakim środowisku zawodowym będziemy czuć się najlepiej. To praktyczna mapa, która łączy Twoje wrodzone predyspozycje z konkretnymi ścieżkami kariery, pomagając uniknąć frustracji związanej z pracą „wbrew sobie”.
Część III: Jak pracować mądrzej?
Narzędzia do codziennej pracy
6. „Atomowe Nawyki” James Clear. Jedna z najbardziej praktycznych książek o samorozwoju. Clear rozkłada proces budowania nawyków na czynniki pierwsze i pokazuje, że wielkie zmiany zaczynają się od drobnych, niemal niezauważalnych usprawnień. To kompletny system do wdrażania dobrych nawyków i eliminowania złych, oparty na psychologii behawioralnej. Lektura obowiązkowa dla każdego, kto chce przestać walczyć z samym sobą i zacząć działać.
7. „Praca głęboka. Jak odnieść sukces w świecie, w którym ciągle coś nas rozprasza” Cal Newport. Newport argumentuje, że w dzisiejszej rozproszonej gospodarce największą wartość ma zdolność do głębokiej, nieprzerwanej koncentracji. „Praca głęboka” to umiejętność, której można się nauczyć, a ta książka jest najlepszym podręcznikiem. Znajdziesz w niej konkretne strategie na zminimalizowanie chaosu, odzyskanie skupienia i tworzenie pracy o najwyższej jakości, co prowadzi nie tylko do lepszych wyników, ale i do większej satysfakcji.
Część IV: Co robić, gdy system się psuje?
Zarządzanie stresem i wypaleniem
8. „Kiedy praca boli. Jak przetrwać wypalenie i odzyskać sens” Christina Maslach i Michael P. Leiter. Napisana przez absolutną pionierkę badań nad wypaleniem zawodowym, ta książka to rzeczowa i pełna empatii analiza tego, dlaczego „się wypalamy”. Maslach udowadnia, że wypalenie rzadko jest problemem jednostki, a częściej symptomem toksycznego środowiska pracy. To pozycja kluczowa dla zrozumienia sześciu głównych przyczyn wypalenia i znalezienia sposobów na realną zmianę – zarówno dla pracowników, jak i liderów.
9. „Pułapka szczęścia” Russ Harris. Książka, która uwalnia od tyranii pozytywnego myślenia. Opierając się na terapii akceptacji i zaangażowania (ACT), Harris pokazuje, że nieustanne dążenie do szczęścia jest pewną drogą do frustracji. Zamiast tego proponuje, by nauczyć się akceptować trudne myśli i emocje, jednocześnie konsekwentnie działając w zgodzie ze swoimi najważniejszymi wartościami. To potężne narzędzie do budowania odporności psychicznej i życia pełnego sensu, nawet gdy bywa trudno.
10. „Cztery tysiące tygodni. Czas na Twoje życie” Oliver Burkeman. Orzeźwiające spojrzenie na naszą obsesję produktywności. Burkeman przypomina nam o brutalnej prawdzie: nasze życie jest absurdalnie krótkie i liczy średnio 4000 tygodni. Zamiast próbować „zhakować” czas i wcisnąć w niego jeszcze więcej zadań, powinniśmy zaakceptować nasze ograniczenia. To filozoficzny, a zarazem praktyczny przewodnik po tym, jak przestać walczyć z czasem i zacząć świadomie wybierać, na co poświęcić jego ograniczoną ilość.
11. „Pomiędzy sensem a bezsensem pracy” Bartłomiej Brach. Polskie spojrzenie na to, co sprawia, że w pracy czujemy się dobrze lub źle. Dr Brach na podstawie badań i rozmów analizuje, jak styl zarządzania, kultura organizacyjna i relacje w zespole wpływają na nasze poczucie sensu. To wnikliwe studium przypadku, które pomaga zrozumieć, dlaczego w jednym miejscu rozkwitamy, a w innym gaśniemy. Cenna lektura, by lepiej diagnozować problemy we własnym środowisku zawodowym.
W dzisiejszym pędzącym świecie wypalenie zawodowe i poczucie braku sensu w pracy stają się plagą. Wielu z nas zadaje sobie pytanie, czy ścieżka kariery, którą obraliśmy, na pewno jest właściwa i jak odzyskać utraconą motywację. Odpowiedzią często bywa głęboka refleksja, a najlepszym jej katalizatorem jest dobra lektura. Właśnie dlatego przygotowując się do wykładu podczas HackYeah wybrałem 11 książek, które zmieniają myślenie o pracy i życiu. Zawierają wskazówki i narzędzia z zakresu psychologii, antropologii i rozwoju osobistego, które pomagają zrozumieć mechanizmy rządzące zachowaniem. Dowiesz się z nich, jak działa siła nawyku, jak je budować dla lepszej produktywności oraz jak odzyskać skupienie w rozpraszającym nas na każdym kroku świecie.
Marcin Orocz
Oryginalne tytuły i daty wydania:
-
-
- James Suzman Work: A History of How We Spend Our Time (2020)
- David Graeber Bullshit Jobs: A Theory (2018)
- Greg McKeown Essentialism: The Disciplined Pursuit of Less (2014)
- Daniel H. Pink Drive: The Surprising Truth About What Motivates Us (2009)
- Paul D. Tieger & Barbara Barron Do What You Are: Discover the Perfect Career for You Through the Secrets of Personality Type (1992)
- James Clear Atomic Habits: An Easy & Proven Way to Build Good Habits & Break Bad Ones (2018)
- Cal Newport Deep Work: Rules for Focused Success in a Distracted World (2016)
- Christina Maslach & Michael P. Leiter The Burnout Challenge: Managing People’s Relationships with Their Jobs (1997, nowa wersja 2022 jako The Burnout Challenge)
- Russ Harris The Happiness Trap: How to Stop Struggling and Start Living (2007)
- Oliver Burkeman Four Thousand Weeks: Time Management for Mortals (2021)
- Bartłomiej Brach Pomiędzy sensem a bezsensem pracy (2023)
-