Wielu liderów zastanawia się, jak prowadzić rozmowy, które są zarówno inspirujące, jak i skuteczne. Czy istnieje jakaś uniwersalna zasada dotycząca dobrych tematów do rozmów?
Kluczowe jest, aby rozmowa była angażująca i otwierała przestrzeń do refleksji. Ludzie uwielbiają rozmawiać o przyszłości, wyzwaniach, marzeniach i zmianach, które mogą poprawić ich życie lub pracę. No dobra, chciałbym, żeby lubili o tym rozmawiać, zwłaszcza w Polsce, gdzie łatwo nam przychodzi mówienie o innych, problemach kolegi, koleżanki, tym co nam się przytrafiło w bliższej i dalszej przyszłości. I wychodzimy z przekonaniem, że opowiedzieliśmy historię swojego życia i co dalej? Warto zadawać pytania o to, co ludzi ekscytuje, co ich frustruje ale przede wszystkim jakie mają wizje na przyszłość. To oprócz tego, że buduje prawdziwe połączenie i inspiruje do działania, pomaga zwizualizować marzenia, cele, uświadamia opowiadającemu, że stać go na to, żeby ruszyć za marzeniami, bo w końcu wypowiedział na głos, bo jakiś plan w tej opowieści się pojawił. Równie ważne jest aktywne słuchanie – zadawanie dodatkowych pytań, reagowanie na wypowiedzi i budowanie na pomysłach rozmówcy – zderzanie tego, prowokowanie do odważniejszych kroków. Pokazanie wsparcie i kibicowanie. Dobra rozmowa to nie tylko wymiana zdań, ale proces współtworzenia nowych idei. Przełamanie naszego polskiego podejścia, „to jebnie” albo „nie próbuj, to się nie uda” w pozytywną zachętę do działania.
W kontekście pracy, jak liderzy mogą dbać o dobry humor w zespole?
Dobry humor w pracy to nie tylko śmiech, ale przede wszystkim atmosfera, w której ludzie czują się swobodnie i bezpiecznie. Liderzy powinni budować kulturę otwartości, w której błędy nie są karane, lecz traktowane jako lekcje. Takie podejście z organizacji, gdzie kultura pracy oparta jest na zaufaniu. Kluczowe jest także podejście „feed forward” – zamiast krytykować, warto skupiać się na przyszłych możliwościach i sposobach poprawy. Ludzie, którzy czują się docenieni i wspierani, są bardziej zmotywowani i kreatywni. Humor w pracy nie oznacza nieprofesjonalizmu – przeciwnie, pomaga budować relacje, redukować stres i sprzyja innowacyjności. Warto tworzyć przestrzeń na spontaniczność i autentyczność, bo to właśnie wtedy rodzą się najlepsze pomysły. Oczywiście, jeżeli ktoś przegina, to warto zwrócić uwagę, że są pewne granice, których nie przekraczamy.
Czym jest „moonshot thinking” i jak może pomóc w prowadzeniu przełomowych rozmów?
„Moonshot thinking” to myślenie poza schematami, celowanie w radykalnie ambitne cele. Wolę zapolować na gołębia na dachu, a nie zadawalam się wróblem w garści. Jest to koncepcja, która zachęca do stawiania pytań typu: „Co byśmy zrobili, gdybyśmy nie mieli żadnych ograniczeń?” Tego rodzaju podejście może prowadzić do rozmów, które zmieniać będą nie tylko firmy, ale całe branże. Kiedy zespół myśli w kategoriach moonshotów, zaczyna dostrzegać możliwości tam, gdzie inni widzą tylko przeszkody. Firmy, które stosują tę metodę, często przełamują bariery technologiczne i organizacyjne, tworząc rozwiązania, które jeszcze niedawno wydawały się niemożliwe. Przykładem jest rozwój lotów kosmicznych czy sztucznej inteligencji – to wszystko zaczęło się od rozmów, które nie bały się śmiałych wizji.
Wielu ludzi inspirują cytaty o pracy i przywództwie. Czy masz jakieś ulubione?
Oczywiście! Jeden z moich ulubionych to słowa Toma Petersa: „Liderzy nie tworzą zwolenników. Tworzą kolejnych liderów”. To przypomina nam, że prawdziwe przywództwo polega na inspirowaniu i umożliwianiu innym wzrastania. Lubię także bardziej humorystyczne podejście, jak to: „Są trzy zasady prowadzenia biznesu, na szczęście nie znamy żadnej z nich” z książki „Bezwstydny wyzysk”. To podkreśla, że sukces często wymaga odwagi w łamaniu schematów i eksperymentowaniu. Cytaty są świetnym narzędziem do budowania kultury organizacyjnej – dobrze dobrane mogą inspirować zespół i przypominać o kluczowych wartościach firmy. Dają też pewną łączność ze światem, ktoś przed nami wymyślił coś takiego, dał komuś inspirację, popchnął swoimi słowami do działania.
Wiele firm w obliczu zmian dokonuje „pivotu”. Kiedy to jest konieczne?
Pivot to strategiczna zmiana kierunku działania, gdy pierwotny plan nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Kluczowym sygnałem do pivotu jest sytuacja, gdy mamy dane pokazujące, że nasze działania nie prowadzą do sukcesu, a inna ścieżka daje realne szanse na lepszy wynik. Warto jednak unikać pivotów opartych na panice czy chwilowych trudnościach. To powinien być przemyślany krok, oparty na analizie i wizji. Firmy, które skutecznie pivotują, potrafią przekształcić swoje porażki w sukcesy. Kluczowe jest, aby pivot nie był ucieczką, lecz świadomą adaptacją do nowych warunków. Decyzja na zmianę kierunku, nie powinna też przeciągać się w nieskończoność, jeżeli widzimy, że „koń jest martwy” to zmieńmy na innego, nie zastanawiając się jak go wskrzesić, wpadając w „dylemat hazardzisty”. Czasami trzeba się szybko odciąć, żeby móc bez zbędnego obciążenia iść dalej.
Czy pojęcie „czarny łabędź” ma zastosowanie w codziennych rozmowach biznesowych?
Jak najbardziej! „Czarny łabędź” to nagłe, nieprzewidywalne zdarzenie o ogromnym wpływie, jak zapamiętałem z wykładów Pawła Motyla, które oparł na książce Taleba. Warto o tym rozmawiać w kontekście zarządzania ryzykiem i przygotowywania się na nieoczekiwane zmiany. Liderzy, którzy potrafią prowadzić rozmowy o niepewności i strategiach na wypadek kryzysu, lepiej radzą sobie z trudnymi sytuacjami. Historia pokazuje, że największe kryzysy często rodzą nowe możliwości – firmy, które potrafią się dostosować, wychodzą z nich silniejsze. Dobrze jest budować elastyczność w organizacji, tak aby w razie nagłego zdarzenia móc szybko reagować i podejmować świadome decyzje. Czasy są bardzo dynamiczne, warto przetrwać burze zmian, zaczynając od rozmów o tym co by było gdyby, przygotowując alternatywne scenariusze, próbując innych rozwiązań, po to, żeby być mniej zaskoczonym.
Na koniec – co wyróżnia dobrego lidera, który potrafi prowadzić rozmowy zmieniające przyszłość?
Dobry lider to ten, kto słucha, inspiruje i zadaje właściwe pytania. To osoba, która tworzy przestrzeń do szczerych rozmów, zachęca do eksperymentowania i wspiera ludzi w ich rozwoju. Liderzy, którzy potrafią prowadzić rozmowy o marzeniach, ryzykach i wielkich wizjach, tworzą środowisko, w którym możliwe staje się to, co dla innych wydaje się nierealne. Prawdziwe przywództwo polega na budowaniu zaufania i umożliwianiu ludziom rozwijania swojego potencjału. Lider, który zadaje właściwe pytania i pozwala ludziom dojść do odpowiedzi samodzielnie, kreuje kulturę, w której rodzą się najlepsze pomysły.
Na zdjęciu od lewej: Przemysław Skowron, Marcin Orocz – Pan Kleks, Ireneusz Bielenik, podczas imprezy charytatywnej Hokej z Gwiazdami.